Tytus Dzieduszyski-Sas, [Pociąg], 1948, tusz; szkicownik z 1948 (fot. P. Maciuk)
Rodowód rodzinny artysty
Tytus Dzieduszycki urodził się w 1934 roku w Zarzeczu na Pogórzu Przemyskim jako trzynaste dziecko czwartego ordynata majątku Dzieduszyckich linii poturzycko-zarzeckiej Włodzimierza Dzieduszyckiego i Wandy z Sapiehów.
Wczesne lata spędził w rodzinnym majątku w miejscu urodzenia. Z domu Tytus Dzieduszycki wyniósł zamiłowanie do nauk przyrodniczych oraz miłość do sztuki. Charakter posiadłości w Zarzeczu wynikał z ciągłości bogatych tradycji rodziny Dzieduszyckich, której historia sięga XV wieku i była związana z ziemią lwowską i Galicją 1. W XVIII wieku ukształtowało się nazwisko rodowe, odtąd też rodzina pieczętowała się herbem Sas. W Paryżu Dzieduszycki posługiwał się właśnie nazwiskiem Sas, nawiązując do wezwania herbowego rodziny. Przodkowie artysty rozwijali działalność społeczną i naukową oraz pasje kolekcjonerskie, a w XIX stuleciu otaczali mecenatem uzdolnioną młodzież (stypendium Dzieduszyckich otrzymał między innymi Adam Chmielowski). Majątek rodzinny rozkwitł w pełni w okresie ordynacji Włodzimierza Dzieduszyckiego (1825-1899). Wielką pasją ordynata były nauki przyrodnicze (ufundował lwowskie Muzeum Przyrodnicze), jak też działalność kulturalna. W pewnym sensie, podejmując w Lublinie studia z biologii i rozwijając zainteresowania plastyczne, Tytus Dzieduszycki nawiązał do wskazanych wyżej tradycji rodzinnych.
W latach okupacji rodzina Dzieduszyckich pomagała dużej rzeszy wysiedleńców i uchodźców wojennych, organizowała też dla dzieci i młodzieży tajne nauczanie. Po wojnie majątek Dzieduszyckich został upaństwowiony i dopiero w po upadku komunizmu rodzinie udało się przywrócić siedzibie rodowej w Zarzeczu pamięć o dawnej świetności. W 2008 roku w tamtejszym pałacu otwarto Muzeum Dzieduszyckich jako Oddział Muzeum w Jarosławiu.
1) Dzieje rodziny Dzieduszyckich omawia szczegółowo jej monografista: K. Karolczak, Dzieduszyccy. Dzieje rodu – linia poturzycko-zarzecka, wyd. 2, Kraków 2001.
© Wszelkie prawa zastrzeżone
Strona poświęcona twórczości artystycznej Tytusa Dzieduszyckiego–Sas – rysownika, malarza, twórcy asamblaży. Strona prezentuje sylwetkę, ścieżki twórczości, fakty biograficzne oraz wybrane prace plastyczne artysty.
W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu.